Về tội danh “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các đơn vị nguồn đầu tư” theo quy định tại khoản 3 Điều 179 Bộ luật hình sự (BLHS), trạng sư Đăng cho rằng việc Hà Văn Thắm ký cho Phạm Công Danh vay 500 tỷ đồng (thông qua Công ty Trung Dung) là nhằm tăng tính thanh khoản của NH Đại Tín. Trước đó Phạm Công Danh cũng thừa nhận giả sử không có 500 tỷ đồng đó, NH Đại Tín đã gặp cạnh tranh về thanh khoản. Bản thân 500 tỷ đồng đã vào Đại Tín, khiến tăng thanh khoản cho nhà băng mà không cần điều kiện gì khác.
“Đây là hỗ trợ không thể lãng quên giữa các nhà băng, trong điều kiện 1 nhà băng đang mất thanh khoản để cùng vượt qua thời điểm cạnh tranh. Điều này xin hứa điều kiện cho vay, giả sử Đại Tín giữ đúng bảo đảm 3 bên.
Việc NH Đại Tín đề cập không biết bảo đảm 3 bên là trốn hạn chế sứ mệnh, đẩy các bị cáo đứng trước vành móng ngựa”, trạng sư Đào Hữu Đăng đề cập.
 |
| Luật sư Đào Hữu Đăng đang bao biện cho bị cáo Hà Văn Thắm. |
Sau khi giải ngân, OceanBank đã thực hành quyền giám sát của mình, giấy tờ miêu tả nhiều văn bản có nói tới biên bản bảo đảm 3 bên. NH Đại Tín đã ký biên bản nhưng không thực hành nó, đây là nguồn cội dẫn đến thiệt hại cho OceanBank. Cam kết 3 bên và của nả xin hứa không trái về quy định cho vay, số tiền vẫn nằm trong account nhà băng Xây Dựng. Cho dù số tiền này có đi đâu cũng không thuộc sứ mệnh của Hà Văn Thắm.
Đối với tội “Cố ý khiến trái các quy định của Nhà nước về điều hành kinh tế gây hậu quả hiểm nguy”, Hà Văn Thắm đã thừa nhận hành vi chi lãi ngoài, thiếu hồ sơ trong giấy tờ kế toán tài chính là trái quy định, bị cáo hoàn toàn không giãi tỏ. Theo trạng sư Đào Hữu Đăng, cần phải đi sâu và giám định là việc có thiệt hại hay không, phạm tội hay chỉ bị xử lý hành chính?
“Xem xét điều kiện nguồn cội, tình cảnh xảy ra, việc chi lãi ngoài diễn ra rộng rãi ở nhiều nhà băng, Nhưng đến nay chỉ có OceanBank bị tróc nã tố về việc chi lãi ngoài. Phải chăng nằm ở lời khai của bị cáo Nguyễn Thị Nga (nguyên Kế toán trưởng OceanBank), sáng tỏ trong công việc kế toán tài chính nên cơ quan dò xét mới xác định được chi lãi ngoài, còn những nhà băng khác, không xác định được nên không bị tróc nã cứu?”, trạng sư Đăng đặt nghi vấn và cho rằng đây là điều yêu cầu, phải khiến theo xu hướng và nhu cầu khách quan lúc bấy giờ.
Một chi tiết đáng chú ý là Hà Văn Thắm cũng đã cho ngừng chi lãi ngoài vào năm 2011, nhưng chỉ đạo này lại đi trái lại xu hướng chung, quý khách rút tiền dồn dập, số tiền gửi tại nhà băng bị sụt giảm hiểm nguy, nên giả sử ngừng chi lãi ngoài nhà băng bị đổ đổ vỡ.
“Chỉ OceanBank mới bị xử lý hình sự khi đã nghiêm tức thực hành đúng chỉ thị 02, ngừng chi lãi ngoài. Cơ quan dò xét hoàn toàn biết thực trạng chi lãi ngoài. NHNN cũng không có giải pháp cảnh báo nào, rẻ đây là sự đồng tình của các cơ quan thanh tra, rà soát trước hiện trạng chi lãi ngoài lúc bấy giờ. Cho rằng, trong điều kiện đó, yêu cầu phải chi lãi ngoài để còn đó. Tôi mong bị cáo Thắm và các bị cáo được hưởng sự công bằng trước luật pháp. Xử lý hành chính như xử lý đối với các nhà băng khác”.
Luật sư Đăng cũng cho rằng số tiền chi lãi ngoài 1.576 tỷ đồng chẳng thể coi là thiệt hại đối với OceanBank, và cũng không có tiêu chuẩn nào để xác định đó là thiệt hại. Việc giám định phải trên cơ sở vật chất vay và cho vay. Các GĐ chi nhánh cũng khai, số tiền do Hội sở chuyển tới các chi nhánh để chi lãi ngoài đã mang lại lợi nhuận, buôn bán có lãi. Nhờ khoản chi lãi ngoài này, nhà băng lôi kéo quý khách mới mang lại lợi nhuận và đóng thuế cho nhà nước.
“Bỏ ra 2 ngàn đồng để thu lãi 8 ngàn đồng hay không bỏ ra đồng nào để nhà băng đổ đổ vỡ? Cơ quan tố tụng đã không rõ ràng, sáng tỏ khi kết luận số thiệt hại. Thông tư 39 quy định trần lãi suất và cho vay lãi ngoài không còn đó trên thực tại nữa, hành vi trên không gây nghiêm trọng cho xã hội.”
Ngay cả nguyên đơn dân sự là OeanBank cũng không xác định được chừng độ thiệt hại, vì thế, trạng sư Đăng đề xuất miễn sứ mệnh hình sự cho các bị cáo đối với tội danh này.
“OceanBank chưa bao giờ mất thanh khoản, chưa bao giờ bị đặt vào kiểm soát đặc trưng của NHNN, tại sao lại bị mua?”, trạng sư đặt lại vấn đề NHNN mua 0 đồng đối với OceanBank. “Việc mua lại là mất đi số cổ phần của các cổ đông trong nhà băng, họ đã bị trưng mua 1 cách bất hợp lý. Ngân hàng mới được giao du quản đã thu lãi về, nay lại đòi hoàn trả có hợp lý không?”
Luật sư Nguyễn Huy Thiệp, trạng sư bao biện cho Hà Văn Thắm cho rằng số tiền bị quy kết thiệt hại là hoàn toàn do tính toán của cơ quan dò xét, bản kết luận giám định đã không đưa ra kết luận hậu quả mà chỉ nêu ra hành vi đã vi phạm tội gì, chừng độ thiệt hại bao lăm thì bị bỏ ngỏ. Việc xác định thiệt hại này là chủ quan, duy ý chí.
 |
| Luật sư Nguyễn Huy Thiệp đang bao biện cho bị cáo Hà Văn Thắm. |
“Đây là vụ án có 1 không hai bị xét xử về hành vi chi vượt trần lãi suất. Hành vi hành chính, bị vận dụng luật hình sự. HĐXX đang hình sự hóa luật buôn bán thương nghiệp” – Luật sư Nguyễn Huy Thiệp đề cập.
“Thời điểm này, theo kết quả hoạt động buôn bán của OceanBank xác định, thu nhập từ lãi và các hoạt động tương tự luôn có chiều hướng tăng. Với tư duy buôn bán, đây là giá thành, được bút toán, chỉ cần điều chỉnh, bút toán lại. Hành vi khiến trái, mang lại lợi nhuận nên rẻ chỉ cần rút kinh nghiệm, ghi nhận thành tựu trong cung ứng buôn bán mà các bị cáo đã đạt được”.
Về tiêu chuẩn xác định chừng độ thiệt hại của OceanBank, trạng sư Thiệp cho rằng phải tiêu chuẩn vào chính nguyên đơn dân sự là OceanBank. Nhưng chính đại diện của OCeanBank (mới) còn không xác định được mất bao lăm, trong thời kì nào, không đưa ra được lý lẽ cụ thể. Do đó, không đủ cơ sở vật chất xác định nhân cách nguyên đơn hay không. Việc OceanBank hoàn toàn nhờ cơ quan tố tụng xác định để dùng cho chở che lợi quyền cho chính mình là điều nghịch lý.
Cũng theo ông Thiệp, trong công đoạn mua 0 đồng Ngân hàng Đại Dương, có nhiều vi phạm xảy ra và đại diện của NHNN đã lánh né hoặc giải đáp chung chung. Với tỷ lệ sở hữu lên tới 62,79% cổ phần, khi mua lại 0 đồng Hà Văn Thắm đã mất trắng, nay lại mất thêm tiền hoàn trả, tương tự quyền và lợi ích hợp pháp của bị cáo có được luật pháp chở che hay không?